ÇİN’DE 9.YÜZYILA AİT TÜRKÇE METİN BULUNDU!
Çinlilerin Şinjiang diye adlandırdığı bölgede çok sayıda Türk runik harfli metin bulundu!
“Pekin Milli Kütüphanesi'nde muhafaza ediliyor
Köktürk harfli ağaç çubuk, Taklamakan Çölü’nün güneyinde, Hoten gibi uzak bir yerde bulundu.”
“Tam olarak Hoten’in neresinde ele geçtiği bilgisi bulunmayan bu çubuğu 2007 yılında Pekin Milli Kütüphanesi satın aldı. Çubuk bugün BX 3-95 envanter numarası ile muhafaza ediliyor.”
Yayımlanan eserler arasında kitap boyutunda olan Irk Bitig haricinde çok sayıda yazma parçası da elde edilmiş vaziyette.
Çin sınırları içerisinde kağıt dışında; taş, kaya ve türlü nesneler üzerine yazılmış metinler de bulunuyor.
Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyeslerinden Prof. Dr. Erhan Aydın ağaç çubuktaki metni okudu;
Köktürkçe: "Aş bulunçın uk antag tok az ermiş"
Metin Türkçeye çevrildiğinde, “Aş(ın) kıymetini bil! (anla!). Bu yüzden tok az imiş” anlamına geliyor.
Prof. Dr. Erhan Aydın, yazıya ilişkin şu bilgileri verdi:
"Yazı kuvvetle muhtemel 9. yüzyıldan kalma"
"Bu ağaç parçasında 16 işaret mevcut. Bunlardan en sondaki üst üste konmuş iki nokta dışındakiler ses karşılığı olan harflerdir. Üst üste konmuş iki nokta ise Eski Türkçe yazıtlarda, ya kelime ayırıcı ya da cümle sonlarına konan bir işaret olarak biliniyor, bu da aynı yazım geleneğinin devam ettiğini gösteriyor."
"Ben bu metni 2013 yılında Pekin Millî Kütüphanesinde sergide gördüm ve fotoğraflarını aldım. O günden bu yana zihnimi sürekli meşgul eden bu 15 harfin nasıl okunması gerektiği üzerinde, neredeyse on yıl boyunca düşündüm."
“Metnin öteki yazıtlardan bilinen harflerden çok farklı şekilde yazılmış olması okunmasını zorlaştırıyor. Yani harflerin varyant biçimleri ile karşı karşıya olduğumuz ortaya çıktı. Metnin bugüne kadar okunamamasının bir başka ve önemli nedeni de ünlülerin yazılmamış olmasıdır."
"Hoten’de bulunmuş bir başka önemli metin de dört ağaç plakadan oluşan bir yazıttır. Bu yazıt, iki Çinli meslektaşımızca yayımlandı, ancak onlar on birinci yüzyıl civarı, geç dönem metni olarak düşündüğü için yanlış okudular. Hâlbuki bu metin de dokuzuncu yüzyıldan kalma gibi duruyor. İnşallah bu dört ağaç plakadaki metni de bu yıl bitmeden yayımlamış olacağım." İfadesi ile çalışmalara devam edeceğinin altını çizdi.
