SAHTE İLANLARA YENİ DÜZENLEME
Yasalara göre emlak ofisinin yetki belgesi sahibi olması, pazarlanacak mülk için de mal sahibi ile yetkilendirme sözleşmesi yapılması şart. Ama ilan sitelerinde bunlar kontrol edilmiyor. Bugün en bilinen emlak ilan portallarında dahi çok sayıda hayali ev ilanı var. Sahibinden adı altında sahte bilgilerle dolandırıcıların, emlak ofisi adı altında yetki belgesiz işletmelerin yer aldığı ilan siteleri büyük mağduriyetlere zemin hazırlıyor. Bunlardan bazıları şöyle:
KONUTTA SORUNLAR
Ülkenin birçok şehrinde kiralık konut krizi yaşanıyor, vatandaş bütçesine uygun seçenek bulmakta zorlanıyor. İlan portalında gördüğü bir evi kiralamak isteyenler Kapora dolandırıcılarının ağına düşüyor. ‘Şehir dışındayım kapora yollarsanız olur’, ‘Evi isteyen çok kişi var, sizden ödeme alamam gerek’ gibi söylemlerle hiç olmayan evler için ödemeler alınıyor. Üstelik şikayet edilse dahi, uzun süren dava süreçleri nedeniyle aynı kişi ya da kişiler aylarca hatta yıllarca yeni ilanlarla dolandırıcılığı sürdürüyor. Kiranın yanında satılık evlerde de kapora dolandırıcılığı yapılıyor.
Uygun fiyatla ev almak isteyenler düşük fiyatlı sahte ilanlarla kandırılıyor. Bugün hala ilan sitelerinde İstanbul’da 700-800 bin liraya sıfır lüks konut ilanları var. Gerçek olması elbette imkansız... Amaç alıcıyı bu ilanlarla ofise çekmek. Telefonla asla evin açık adresi verilmiyor, satış ofisinde görüşme şartı öne sürülüyor. Sonrasında o ev satıldı ama bu ev var denilerek satış yapılması hedefleniyor. Bu tip kimi emlak ofisleri ilan sitelerinin eski üyesi olmasını kullanarak, yetki belgesiz şekilde, yasalara aykırı olarak faaliyetini sürdürüyor.
Hem satılık hem de kiralıkta sahte ilanlarla spekülatif fiyat artışları yapılıyor. Söz gelimi evin değeri 4 milyon lira. Aynı bölgede aynı tip ev için 5-6 milyon lira bandında sahte ilanlar ekleniyor. Gerçekten satıştaki evin fiyatı cazipmiş gibi yansıtılıyor. Aynı oyun kiralıkta ve arsa-tarla satışında da oynanıyor.
Yetki belgesi bulunmayan şahısların bir yılda satacağı ikinci el araç sayısı 3 adetle sınırlı. Bu sınırın üzerine sadece yetki belgesi olan ikinci el araç satıcıları çıkabiliyor. Ancak ilan sitelerine ilan veren şahısların kimlikleri ve satış sınırıyla ilgili bir takip yok. Yani kimin gerçek kişi kimin yetki belgeli satıcı kimin dolandırıcı olduğunu bilemiyoruz. Buradaki boşluk nedeniyle yaşanan sorunlar şu şekilde sıralanıyor:
OTOMOTİVDE SORUNLAR
‘Al-Sat’çı olarak bilinen şahıslar veya kötü niyetli bazı yetkili satıcılar elindeki ikinci el aracın piyasasını yükseltmek için onlarca sahte ilan giriyor. Bu ilanlar nedeniyle hem fiyatlar şişiyor hem de al-satçıların elindeki aracı kolayca ve istediği fiyattan satıyor. Yetki belgesi olmayan kişiler ilan sitelerine istediği kadar ilan girebiliyor. Yılda 3 olan hakkı dolsa bile tekrar tekrar ilan koyarak eşi, dostu, akrabası üzerinden ticaretini sürdürüyor. Bu kişilerin ana işi araç ticareti değil. Amaçları araç üzerinden yüksek kârlar etmek olduğu için piyasanın dengesini alt üst ediyorlar.
Uygun fiyatlı ikinci el araç almak isteyen kişiler sahte ilanlarla dolandırılıyor. Başka bir kişinin ilanı kopyalanarak, ederinin 50-100 bin TL altında yeniden ilana çıkarılıyor. Farklı bir ilde olduğunu belirten dolandırıcılar günde onlarca kişiden kaparo topluyor. Sonra da telefonlara artık çıkmıyor. Mağdurlar şikayet etse bile gerçek bir kişiye ulaşmaları zor. Çünkü dolandırıcılar ilan sitelerine sahte bilgiler girerek hızlıca kayıt olabiliyor.
YENİ DÜZENLEME İLE NASIL İLAN EKLENECEK?
- İlan sitelerinde ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ilanı vermek isteyenler, açık kimliklerini gizledikleri sahte hesaplar üzerinden ilan veremeyecek.
- Kişinin kendisine, eşine veya birinci ve ikinci derece kan hısımlarına ait olmayan ya da ilana konu taşınmaz veya taşıt sahibi tarafından yetkilendirilmediği taşınmazın veya taşıtın ilana konulması yasaklandı.
- Emlak komisyoncuları ve oto galericileri, sahip oldukları yetki belgeleri ile doğrulama yaparak, satışına yetkili oldukları taşıtı veya taşınmazı ilana koyabilecekler.
- İkinci el motorlu kara taşıtları ve taşınmazların satışına yönelik ilanlara elektronik ortam sağlayan gerçek veya tüzel kişiler, üyelikten veya ilanın yayımlanmasından önce kimlik doğrulaması yapmalarının yanı sıra, ilanın yayımlanmasından önce ilana konu ikinci el motorlu kara taşıtının veya taşınmazın ilanına yetkili olunduğuna dair doğrulama yapmakla yükümlü olacak.
- Mevzuata aykırı davrananlar hakkında her bir aykırılık için 10 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar idari para cezası uygulanacak.
