NEDEN YEMEK SEÇİYORUZ
Herkesin hoşlanmadığı, kokusunu duyduğunda bile kaçtığı birtakım yiyecekler vardır. Amerikalı yeme bozukluğu uzmanları bunun nedenini hayatta kalma mekanizmasına bağlıyor: “Bir şey yedikten sonra kendimizi rahatsız hissedersek ya da kusarsak, bunun bizim için zararlı bir durum olduğunu düşünür, bir daha yemek istemeyiz”.
İnsanların tüketmekten hoşlandıkları ve hoşlanmadıkları yiyecekler vardır. Fakat bazılarının yemek seçmesi keyfi değildir. Bu durumdan mustarip kişiler, o yiyecekleri gördüklerinde ya da kokladıklarında büyük tepkiler verebiliyor, yanlışlıkla tükettikleri anlarda kusacak gibi hissedebiliyorlar. Örneğin bazıları bamyayı çok severken, diğerleri bu yemeğin piştiği mutfağa girmek bile istemeyebilir. Independent'in haberine göre; psikologlar ve beslenme uzmanları, bazı kişilerin belirli yiyecek ve yiyecek gruplarından neden tiksindiğini açıklıyor.
ABD Princeton Yeme Bozuklukları Merkezi'nden psikolog Rebecca G. Bosweel, tiksinmenin belirli yiyeceğe karşı güçlü bir hoşlanmama hissi yarattığını ifade ediyor ve "Daha önce tattığınız ancak hoşlanmadığınız yiyeceklere karşı ya da önceden tükettiğiniz bir gıdaya karşı bir anda da gelişebilir" diye konuşuyor. Peki yiyeceklerden tiksinme nasıl ortaya çıkıyor? Açıkçası bu duruma göre değişebilir. Ohio Eyalet Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde psikiyatri alanında çalışmalarını sürdüren Doç. Jennifer Carter, "Gıdalardan tiksinmenin ortaya çıkmasının bir nedeni, hayatta kalma mekanizmasıdır'' diyor ve şöyle devam ediyor: "Eğer bir şey yersek ve daha sonra rahatsız hissedersek ya da kusarsak, bunun bizim için zararlı bir durum olduğunu düşünürüz. Dolayısıyla bir daha tüketmek istemeyiz."
HAMİLELİK SÜRECİNDE YAŞANAN ZORLANMALARLA İLGİLİ OLABİLİR
PSİKOLOG Boswell, yiyecekten tiksinme hissinin bir anda da gelişebileceğini, bunun benzer tat, koku veya dokuya sahip yiyecek gruplarının da bu durumdan payını alabileceğini söylüyor. Öte yandan Boswell, bazı yiyeceklerden kaçınmanın hamilelikte çiğneme ve yutmada yaşanan zorlanmalarla da bağlantılı olabileceğini de aktarıyor.
KAÇINGAN-KISITLI YİYECEK ALIMI BOZUKLUĞU STRESE YOL AÇABİLİR
Diyetisyen Jessica Cording kişinin yiyeceklerden tiksinme halinin beslenme ihtiyaçlarını karşılamasını, zihinsel ve fiziksel sağlığını etkiliyorsa dikkat edilmesi gerektiğini ifade etti. Cording, "Bir diyetisyen olarak deneyimlerime dayanarak, aşırı isteksizliğin psikolojik nedenleri olabileceğini keşfettim" diyor. Boswell, bu durumun uygun beslenme ihtiyaçlarını karşılamada sorun yaratan 'Kaçıngan/Kısıtlı Yiyecek Alımı Bozukluğu (KKYAB) olduğuna dikkat çekti. Boswell, bu durumdan mustarip insanların, diğer yeme bozukluklarında olduğu gibi vücut büyüklüğü, kilo alma korkusu gibi endişelerle boğuşmadığını ancak yetersiz beslenmenin yarattığı aynı olumsuz tıbbi ve psikolojik tahribatları yaşadığının altını çizdi. Carter da KKYAB yaşayan kişilerin tüketebilecekleri yiyecekler sınırlı olduğu için yüksek düzeyde stres ve kaygı hissettiklerini ifade etti. Öte yandan uzmanlar, bazı yiyecekleri tüketmemeye dair tüm eğilimlerin KKYAB olmadığının da altını çiziyor. Örneğin brokoli birçok insanın severek tükettiği bir sebzeyken bazı insanlar yememeyi tercih ediyor. Carter, "Yemeği yememe hali bir tercihle ilgiliyse bu bir bozukluk değildir" diyor ve ekliyor:
"Yiyeceği tüketmekten kaçınma ciddi kaygıyla ilgiliyse ve yaşamı etkiliyorsa bu bir yeme bozukluğudur." Ancak uzmanlar, herhangi bir yiyeceği sevmiyorsanız endişelenmenize gerek olmadığını belirtiyor. Carter, "Fiziksel, sosyal ve psikolojik olarak ihtiyacınız olanı aldığınız sürece, sevmediğiniz yiyecekleri yememenizde sıkıntı yok" diyor.
