Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2008 yılı ekim ayından önce sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölenlerin eş ve çocuklarına yeni hak tanıdı. SGK, daha önce başvurusu reddedilen söz konusu kişilere bu yılın başından geçerli olmak üzere gelir bağlamaya başladı. Ölüm nedeni iş kazası ve meslek hastalığı olmasa da söz konusu sigortalıların hak sahipleri SGK’ya başvurarak aylık bağlatabilecek. 2008 ekim ayından önce ölen sigortalıların hak sahipleri aylık bağlatmak için nereye başvuracak? Bu haktan kimler, nasıl yararlanacak? Geriye dönük ödeme yapılacak mı? Aylıklar kaç yıl içinde alınabilecek?
Sosyal Güvenlik Kurumu ( SGK), 5 Aralık 2017 tarihinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde çok önemli değişiklikler yaptı. Bu değişiklikler arasında, sürekli iş göremezlik derecesi yüzde 50’nin altında olup 2008 yılı ekim ayından önce hayatını kaybedenlerin eş ve çocuklarını ilgilendiren düzenleme de yer alıyor.
SGK, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü yüzde 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken 2008 ekim ayından önce ölenlerin hak sahiplerine ölüm geliri bağlamıyordu. Geçen yıl aralık ayında yapılan yönetmelik değişikliğiyle bu kişilerin hak sahiplerine ölüm geliri bağlanması imkânı getirildi.
NEREYE BAŞVURACAKLAR?
2008 ekim ayından önce ölen kişilerin eş ve çocuklarının, söz konusu haktan yararlanmak için sosyal güvenlik il müdürlükleri veya sosyal güvenlik merkezlerine müracaat ederek gelir bağlanmasını talep etmeleri gerekiyor.
Ölüm tarihinde ödenmekte olan sürekli iş göremezlik geliri, o tarihten bu yana yapılan artışlar dikkate alınarak güncellenecek. Emekli aylıklarına muhtelif zamanlarda yapılan seyyanen zamlar da dikkate alınarak güncellenen tutar, eş ve çocuklarına paylaştırılacak.
DAVADAN VAZGEÇMELERİ ŞART
SGK daha önce, ölüm doğrudan iş kazası ve meslek hastalığı sonucu gerçekleşmemişse ölüm geliri talebini kabul etmiyordu. Daha önce yaptıkları ölüm geliri bağlanması talebi reddedildiği için dava açanların, yeni getirilen haktan yararlanabilmek için öncelikle açtıkları davalardan feragat etmeleri istenecek. Davalarını çektikten sonra yeniden başvuru yapanlara aylık bağlanacak.
AYLIKLAR 1 OCAK 2018 TARİHİNDEN GEÇERLİ OLACAK
Yönetmelik değişikliği 5 Aralık 2017’de yürürlüğe girdiği için, talep eden hak sahiplerine 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren aylık bağlanacak. SGK’dan alınmayan aylıklarda beş yıllık zaman aşımı uygulanıyor. Beş yıl içinde herhangi bir tarihte başvuru yapanlar da 1 Ocak 2018’den geçerli olmak üzere aylıklarını topluca alabilecekler. Ancak, 2018’den önceki dönemlere ilişkin aylık ödenmeyecek.
AYLIKLAR İŞ GÖREMEZLİK DERECESİNE GÖRE BELİRLENİYOR
Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalı kişinin iş göremezlik derecesine göre belirleniyor. Tam iş göremezlik halinde brüt ücretinin yüzde 70’i oranında gelir bağlanıyor.
Kısmi iş göremezlik halinde ise brüt ücretin yüzde 70’i üzerinden hesaplanan tutar, iş göremezlik derecesi ile çarpılıyor. Örneğin brüt ücreti 2 bin 500 lira olan sigortalıya tam iş göremezlik durumunda bin 750 lira gelir bağlanıyor. İş göremezlik derecesi yüzde 20 olan kişiye ise yine aynı brüt ücret üzerinden 350 lira gelir bağlanıyor.
Sigortalının başkasının bakımına muhtaç olması durumunda ise brüt ücretin yüzde 100’ü oranında gelir bağlanıyor.
Habertürk. Ahmet Kıvanç
