Etik Nedir? Etik Türleri Nelerdir?
Sorularla Kolaylaştırılmış Etik Prensipleri
Sevgili Dostlar, Bu yazıyı önümde birkaç aydır yapılacak işlerde bekliyordu. Bir türlü yazıyı tamamlayamamamda ki maksat böyle bir felsefi, sosyolojik, birey ve topluma özgü aynı zamanda hukuka kadar kolları olan bir konuyu yoğun tempomda yazmak istememdi.
Özellikle Felsefi anlamda etik birçok bilimsel çalışmanın da temellerini oluşturduğu için sadece beşerî değil hem fizik hem matematik hem spritüal hayatla iç içe geldiği için derin anlamlar bırakmaktadır. Benim bunları daha güncel bir anlayışla sadeleştirmem gerekiyordu. Ancak bu açıklamalarım bayağı ve özensiz bir hale gelmemeli konuların özünü de zedelememeliydi. O nedenle Gelin günlük hayatımıza milenyum yıllarıyla nüfuz eden Etik konusunu inceleyelim.
Etik; Ahlaki olarak neyin iyi, neyin kötü olduğuna dair fikirlere dayalı davranış kurallarına denir en yalın haliyle.
Etik: Bir tavrın, davranışın veya eylemin Neyin iyi ve kötü davranış olduğuna dair fikirlerle ilgilenen bir çalışma alanıdır, Ahlaki olarak doğru veya yanlış olanla ilgilenen bir felsefe dalı, Tinsel anlamda da çok önemli olduğuna dair bir inançtır.
Etik: En basit haliyle etik, bir ahlaki ilkeler sistemidir. İnsanların nasıl karar verdiklerini ve hayatlarını nasıl yönettiklerini etkilerler. Etik, bireyler ve toplum için neyin iyi olduğuyla ilgilenir ve aynı zamanda ahlak felsefesi olarak da tanımlanır. Terim, gelenek, alışkanlık, karakter veya eğilim anlamına gelebilecek Yunanca ethos kelimesinden türetilmiştir.
Birçok insan Etik ve Ahlak kelimelerini birbirinin yerine kullanır. Ancak Etik ile Ahlak arasında bir fark vardır. Basitçe söylemek gerekirse, Etik = Ahlak + Akıl Yürütme.
Ahlaki olmak, tarif edilenlere (toplum veya din tarafından) bağlı kalmakla ilgilidir. Ancak etik olmak için neyin doğru olduğunu bulmalıyız. Etik Olurken bazı ilkeleri uygulayarak ve ilgili tüm karmaşıklıkları göz önünde bulundurarak davranmak gerekir. Açıkçası, etik yaşam daha zor bir yoldur.
· Bireyler ve toplum için neyin iyi olduğuyla ilgilenir.
· Etik, belirli bir durumda insan için doğru hareket tarzını anlamaya çalışır.
· Etik temelde bizim için toplumda birbirimize nasıl davrandığımızı tanımlar.
· Etik ayrıca toplumdaki insanlar arasında 'ne olması gerektiğini' söyler
· Ötekiyle ilgilidir (kendimizin ötesinde düşünebilmek)
· Etik, diğerine ilgi gösterme ve zarar ve çelişkili durumlardan kaçınacak veya azaltacak şekilde farklı çabalar yürütme veya sürdürme ihtiyacını vurgular.
· Etik ayrıca birbirimize karşı olan yükümlülüklerimizi ve ayrıca belirli bir meslekten kaynaklanan belirli yükümlülükleri tanımlar.
Etik Davranış Nedir?
Toplumun ve bireylerin tipik olarak iyi değerler olduğunu düşündükleriyle tutarlı şekilde hareket etmeleridir. Etik davranış, toplum, aile, kişi ve iş için iyi olma eğilimindedir.
Etik Davranış; Dürüstlük, adalet, eşitlik, haysiyet, çeşitlilik ve bireysel hakları içeren temel ahlaki ilkelere saygı göstermeyi içerir.
· •Gerçek etik davranış, Bir durumdaki birey, durumun durumu veya ahlaki yoğunluğu dahil birçok faktöre bağlıdır:
· Etik, ahlaki sorunlara her zaman doğru cevabı göstermez, çoğu zaman birkaç doğru cevap olabilir ve en uygun olana karar vermeniz gerekir.
İş Hayatında Etik Kültür?
Etik, bireyin doğru ve yanlış hakkındaki ahlaki yargılarıyla ilgilidir. Bir kuruluş içinde alınan kararlar bireyler veya gruplar tarafından alınabilir, ancak bunları kim yaparsa şirketin kültüründen etkilenecektir.
Çalışanlara yapılan anketlerde sorulan; Etik nedir ve sizin için ne anlama geliyor? Sorusuna:
· "Etik, duygularımın bana doğru ya da yanlış olduğunu söylediği şeyle ilgilidir.
· "Etik benim dini inançlarımla ilgilidir.
· "Etik olmak, yasanın gerektirdiği şeyi yapmaktır.
· "Etik, toplumumuzun kabul ettiği davranış standartlarından oluşur.”;
Şeklinde çerçevelenmiştir. Kurum Kültürü, Yazılı Olmayan Kurallar, Vizyon, Misyon, Hedef gibi Kurumsal Tanımlamaların hiçbiri ön plana çıkmamıştır. Demek ki İnsanların değer yargısında Etik Kişi, Din, Yasa ve Sosyolojik Yapılardaki ritüelleri, yazılı ifadeleri ve Ruhsal İç Tavrı benimser.
İşyerindeki etik davranışlara örnek olarak; şirket kurallarına uymak, etkili iletişim kurmak, sorumluluk almak, hesap verebilirlik, profesyonellik, işteki meslektaşlarınıza güven ve karşılıklı saygı gösterilmesi verilebilir
İş Ahlakının Tanımı nedir?
İş ahlakı, etik bakış açısından daha baskındır. Genel bir iş disiplini, özverili ve verimli çalışmanın ve çalışkanlığın ahlaki bir bakış açısıdır.
İnsanlara Etik Öğretilebilir mi?
Elbette ancak bunun için yoğun bir iletişim ve kurallara riayet eden gruba ihtiyaç vardır. Değer yargılarının dışına çıkıldığında sebebine bakılmaksızın sonuçlarının değerlendirileceği bir mekanizmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Etiğin kişisel deneyimler ve etkiler yoluyla öğrenildiği söylenebilir.
Etik Alanı Nedir?
Etik alanı (veya ahlak felsefesi), doğru ve yanlış davranış kavramlarını sistematikleştirmeyi, savunmayı ve önermeyi içerir. Günümüzde filozoflar genellikle etik teorileri üç genel konu alanına ayırmaktadır: meta etik, normatif etik ve uygulamalı etik.
İnsanların Ahlaki Yargıları Nereden Gelir?
Toplumdan ve vatandaşların kolektif inanç ve değerlerinden gelirler. Ancak daha spesifik olarak etik, zor seçimler yapmaya ve büyük sorular düşünmeye istekli bireylerden de gelebilir.
Etik İnsan Olmak Ne Demektir?
Ahlaki bir kişi, toplumunun kabul görmüş kurallarına ve standartlarına uygundur. Etik bir kişi, işi veya mesleği ile ilgili iyi davranış ilkelerine uyan kişidir. Etik ahlaki eylemler, görevi ve yargıyı ifade eder.
Meslek Etiği Terimi Ne Demektir?
Mesleki etik, belirli bir meslek bağlamında davranışı yöneten kişisel ve kurumsal kurallar olarak tanımlanır.
Meslek Etiğinde Temel İlkeler Nelerdir?
· Misyon, Doğruluk, Yasallık, Dürüstlük, Yönetim, Mükemmellik, Çeşitlilik
İletişimsel Etik Nedir?
İletişim etiği, bir bireyin veya grubun davranışının ahlakına göre yönetildiği ve bu da iletişimi etkilediği kavramıdır. Genel olarak konuşursak, iletişim etiği, herhangi bir insan iletişiminde mevcut olan ahlaki iyilikle ilgilenir.
İletişim sürecinin belirli bir güdüsü olan ahlaki bir faili olacaktır ve belirli bir bireyde veya hedef kitlede sözlü veya sözsüz olarak bazı sonuçlar doğuracaktır. İşte Onlar:
· Yanlışlık- Yanıltıcı Bilgi- Bilgi Saklama
- İntihal
- Seçici yanlış alıntılama
- Sayıları yanlış temsil etme
- Görselleri çarpıtma
· Çıkar Çatışması
- Bilginin güvenilirliği sıklıkla sorgulanır
- İletişimcinin tarafsızlığını etkiler.
· Gerçek
- Kişiye saygı duymanın göstergesi
- Karar verme için önemlidir
- Kamuoyunu/toplumu etkiler
- Kamu iletişimcilerinin doğruyu söylemesine bağlıdır
- Demokratik süreçleri destekler
- Neler olup bittiğine dair bir anlayışa sahiptir
- Doğru olun, adil ve dengeli (önyargıdan kaçının)
· Gizlilik
- Kendi kişisel eşyalarınız üzerinde kontrole sahip olma
- Sizin izniniz olmadan gözetilmeme hakkıdır.
- İstediğinde yalnız kalma hakkı
- Birey-özerklik-seçim yapabilme
- Kamuların bir şey hakkında bilgi sahibi olması ve bir bireyin mahremiyeti arasındaki denge (insanların belirli konular hakkında gerçekten bilgi sahibi olmaları gerekir mi)
- Bir güven ilişkisi içinde bilgilerin ifşa edilmesi
- Bilgi sizin rızanız olmadan ifşa edilmeyecektir
4 Ana Etik Türü Nedir?
Deontoloji, Faydacılık, Haklar ve Erdemleri içerir.
Etik teorilerin deontolojik sınıfı, insanların etik söz konusu olduğunda karar verme sürecine girdiklerinde yükümlülüklerine ve görevlerine bağlı kalmaları gerektiğini belirtir.
Özel ilişkilerde Etik
Özel ilişkiler büyük ölçüde aile ve arkadaşlarla ilişkileri içerir ve bu nedenle doğası gereği kayıt dışıdır. Özel ilişkiler genellikle akıl yürütmeyle değil duygularla yönlendirilir. Bu etik olmayan uygulamalara neden olabilir.
Halkla ilişkilerde Etik
Halkla ilişkiler, doğası gereği resmi olan ilişkileri içerir. Bu, iş arkadaşlarını, hükümet yetkililerini veya yabancıları içerebilir. Yasal veya sosyal yükümlülükler de olabilir.
Halkla ilişkilerde etik şu durumlarda devreye girebilir:
· Sosyal Etik-diğer bölümlere hoşgörü, barış ve uyum vb.
· Siyasi Etik-anayasal etik, ulusal çıkar vb.
· Örgütsel Etik-tarafsızlık, dürüstlük, sıkı çalışma, verimlilik, kurumsal yönetim vb.
· Uluslararası Etik-diplomaside etik, uluslararası anlaşmalara saygı vb.
Etik açıdan zorlayıcı bir durum nedir?
Etik ikilemler, iki veya daha fazla seçenek arasında yapılması zor bir seçimin olduğu, ikisi de durumu kabul görmüş etik yönergelerle tutarlı bir şekilde çözmeyen durumlardır.
Etiğin amacı nedir?
Etik, değerlerimizi, ilkelerimizi ve amacımızı sorgulama, keşfetme ve savunma sürecidir. Bu, günaha, zorluklara ve belirsizliğe karşı kim olduğumuzu bulmak ve buna sadık kalmakla ilgilidir.
Etik Yaşamın Olumlu Sonuçları
Etik davranış, kişilerarası, mesleki ve akademik ilişkilerde ve araştırma ve bilimsel faaliyetlerde dürüstlük, adalet ve eşitlik ile karakterize edilir. Etik davranış, bireylerin ve insan gruplarının haysiyetine, çeşitliliğine ve haklarına saygı gösterir.
· Toplumu korumak.
· İyi hissediyorum.
· Güvenilirlik yaratmak.
· Temel insan ihtiyaçlarının karşılanması vb.
Etik Dışı İlkesiz Yaşamın Olumsuz Sonuçları
Etik olmayan davranış, bir kişi, bir meslek veya bir endüstri için ahlaki olarak doğru veya uygun kabul edilenin dışında kalan bir eylemdir. İşletmeler, profesyoneller ve politikacılar gibi bireyler de etik dışı davranabilir.
· Güven kaybı.
· Kayırmacılık.
· Yolsuzluk.
· Suçlar vb.
Bu noktadan hareketle sonuca bakacak olursak:
Doğru akıl yürütme (etik olma) ile iyilik yapmanın birçok olumlu sonucu vardır. Etik ilkelerini kullanıp kullanmamak Toplumların elinde bir medeniyet seçenektir.
Sizlere Etik bir hayat ve mutluluklar temenni ederim.
Saygılarımla,
Cihan FULSER
· (Koçların Mekânı) YouTube Kanal Ortağı ▪️ Podcaster ▪️ Video & İçerik Üreticisi
· (Bugün, Hemen, Şimdi!) Radyo Yayıncısı ▪️ Yazar ▪️ Konuşmacı
· Köşe Yazarı ▪️ Gazeteci ▪️ Blog Yazarı
· EMCC Akredite Koç/Mentor (Kariyer, Yönetici, Takım, Satış, Öğrenci, Yaşam Koçu ve Mentor)
· Koç ▪️ Mentor ▪️ Eğitmen ▪️ Liderlik ▪️ Danışman (İş Geliştirme, Marka, Yönetim, Kişisel Gelişim, Satış, Pazarlama)