Hürriyet Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Hakan, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya Çin aşısı hakkında merak edilenleri sordu. 11 Aralık'ta Türkiye'de uygulanmaya başlanacak olan aşı hakkında bilinmeyenleri açıklayan Koca, "Bir mecburiyet söz konusu olacak mı? Yani aşı olmak zorunlu hale getirilecek mi?" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Bu konuyu Bilim Kurulu’nda ele aldık. Vardığımız sonuç şu oldu: Mecburiyet olmasın ama vatandaşımızı ikna edelim. Hangi aşıların hangi yöntemle üretildiğini, hangi yöntemin daha iyi bir yöntem olduğunu vatandaşımıza anlatacağız. Aşının menşeine değil de yöntemine odaklanılması gerektiğini anlatacağız."
Ahmet Hakan'ın bugünkü köşesine taşıdığı yazısı şu şekilde:
NEDEN ÇİN AŞISI?
SORU: Neden Çin aşısı? Erişimi kolay ve ucuz olduğu için mi?
FAHRETTİN KOCA: Çin aşısı, Alman aşısı, İngiliz aşısı, Amerikan aşısı... Konuyu böyle ele alamayız. Öncelikle ele almamız gereken husus, aşının hangi yöntemle üretildiği hususudur. Çünkü aşının yöntemi, aşının güvenilir olup olmadığını birinci dereceden etkiler.
SORU: Korona aşıları kaç yöntemle üretildi?
FAHRETTİN KOCA: İki yöntem var. Birincisi: İnaktif virüs aşıları... İkincisi: mRNA yöntemiyle üretilen aşılar...
SORU: Hangisi daha güvenilir?
FAHRETTİN KOCA: İnaktif yöntemle üretilen aşılar daha güvenilirdir. Tarihte bilinen en iyi yöntem budur. Bunun uzun vadeli sonuçlarını biliyoruz. Virüsün genetik yoluyla geliştirilen mRNA aşıları, kısa vadede iyi sonuç verdi. Ama orta ve uzun vadede nasıl bir etkisi olacağını bilmiyoruz.
ÜLKELERİ DEĞİL ÜRETİM YÖNTEMİNİ KONUŞALIM
SORU: Çin aşısının yöntemi nedir?
FAHRETTİN KOCA: İnaktif yöntemle üretildi. Bu yöntemi kullanması nedeniyle daha fazla tercih edilmesi gereken aşıdır. Üretildiği ülkeye odaklanmak yanlış, yönteme odaklanmak lazım. Ben diyorum ki bu yöntem, en eski yöntemdir. Yıllardır bu yönteme dayalı olarak aşılar üretildi. Uzun vadede test edilmiştir. Bir yan tesiri yoktur.
İNAKTİF AŞININ ÜRETİMİ DAHA ZOR VE DAHA PAHALI
SORU: Madem inaktif dediğiniz aşı üretme yöntemi daha güvenilir, neden dünya bu yönteme yönelmedi?
FAHRETTİN KOCA: Çünkü bu yöntem çok zor ve çok pahalı bir yöntem. İnaktif aşılar, kolay üretilebilir aşılar değil. Maliyeti çok yüksektir. O nedenle diğer yöntem daha fazla tercih edilen yöntem oldu.
Bakan Koca’ya Çin aşısıyla ilgili her şeyi sordum
DİĞER AŞILAR İÇİN NE DİYOR?
SORU: O zaman Çin aşısı, sizin açınızdan bir mecburiyet değil, bir tercih. Yani yöntemini önemsediğiniz için özellikle Çin aşısını tercih etmiş durumdasınız. Bu durumda soralım: mRNA aşılarıyla ilgili ne düşünüyorsunuz?
FAHRETTİN KOCA: Çin’le yaptığımız anlaşma 50 milyon... Bunun üzerini diğer yöntemle üretilen aşılarla tamamlamak durumundayız. Ama şu gerçeği de unutmayalım: Diğer aşıların uzun vadede ne tür etkiler geliştirebileceğini bilmiyoruz.
ÇİN AŞISININ FAZ 3’Ü DAHA ERKEN BAŞLADI
SORU: Aşılar için bir onay söz konusu... Çin aşısı onay aldı mı?
FAHRETTİN KOCA: Dünyada üretilen tüm aşılar, Dünya Sağlık Örgütü’nün süreçlerinden geçmek zorunda. Çin aşısı da öyle. Şu anda “Faz 3” dönemini bitiren hiçbir aşı yok. Pandeminin yol açtığı acil durum nedeniyle ara raporlarla uygunluk veriliyor. Çin aşısı, “Faz 3”e en erken başlayan aşıdır. Ayrıca “Faz 3”ü daha geniş topluluklara uyguladılar. “Faz 3” ilgili Çin aşısının ara raporları henüz açıklanmadı. Bir hafta-on gün sonra açıklanmasını bekliyoruz.
SORU: “Faz 3” açıklanmadan Çin aşısını kullanma durumu olmayacak yani?
CEVAP: Tabii ki olmayacak. Bütün ara onaylar alınmış olsa dahi biz uluslararası akredite olan Halk Sağlığı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumumuzun laboratuvarlarında titizlikle incelemeler yapacağız. Bu incelemelerde aşının güvenlik testlerinin olumlu çıkması gerekiyor. Eğer aşı, ülkemiz standartlarına uygun bulunursa erken kullanım iznini vereceğiz. Aşı uygulaması, ancak bu aşamadan sonra olacak.
ZORUNLU AŞI TARTIŞMASI
SORU: Bir mecburiyet söz konusu olacak mı? Yani aşı olmak zorunlu hale getirilecek mi?
FAHRETTİN KOCA: Bu konuyu Bilim Kurulu’nda ele aldık. Vardığımız sonuç şu oldu: Mecburiyet olmasın ama vatandaşımızı ikna edelim. Hangi aşıların hangi yöntemle üretildiğini, hangi yöntemin daha iyi bir yöntem olduğunu vatandaşımıza anlatacağız. Aşının menşeine değil de yöntemine odaklanılması gerektiğini anlatacağız.
FAHRETTİN KOCA AŞI OLACAK MI?
SORU: Daha önce açıklamıştınız. “Aşıyı ilk ben yaptıracağım” demiştiniz. Bunu hangi yöntemle yapacaksınız?
CEVAP: Aşıyla ilgili tüm onay süreçleri bittikten sonra bir hastaneye gideceğim ve kamuoyunun huzurunda aşıyı yaptıracağım. Ardından da o hastanede bulunan bütün sağlık çalışanlarımız aşılarını yaptıracaklar.
