ERKEN EMEKLİLİK BEKLEYENLER DİKKAT
Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş merak edilenleri cevapladı. Kurtuluş açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“İki ana başlık altında toplayabiliriz. Erkekler için askerlik borçlanması, bayanlar için de doğum borçlanması ile süreler erkene çekilebilir. Askerliğini 8 Eylül 1999 öncesinde yapanlar askerlik süreleri kadar eğer borçlanma yaparlarsa borçlanma süresi kadar işe giriş tarihleri geri çekilir.
Örneğin 2000 yılında askerliğini yapmış olan bir sigortalı çalışan 450 gün askerlik borçlanması yapar ise bu süre 450 gün kadar işe giriş tarihini geri çeker. 1998 yılına kadar geri çeker.
İkinci olarak da kadın çalışanlar için doğum borçlanması avantajı var. Emekliliği erkene çekme durumu söz konusu. Çocukların sigortadan önce doğmuş olması önem arz ediyor. Staj yapan anneler için bu istisna uygulanıyor. Stajdan sonra borçlanıldığında işe giriş tarihi öne çekiliyor. 8 Eylül 1999 döneminden önce staj yapmışlarsa ilk işe giriş tarihleri 2001 yılındaysa, 2 çocuk varsa bunu 4 yıl olarak borçlandığı zaman 4 yıl geri çekilir. 1997 yılına kadar geri çekilebilir.
BORÇLANMADA ÖNEMLİ DETAY
Askerlik ve doğum borçlanması asgari ücrete bağlı olarak değişen ödemelerden bir tanesi. Burada hesaplama şu şekilde oluyor: Asgari ücretin yüzde 32’si oranında belirleniyor. Bu günlük 30’a bölünerek belirleniyor. Şu anda bu tutar 143.08 TL’dir. Asgari ücrete yüzde 50 oranında artış öngördüğümüzde bu tutar da yüzde 50 oranında artacak ve 214.62 TL’ye yükselecektir. Her gün için bu kadar tutar bir yükseliş söz konusu olacaktır.
Örnek vermek gerekirse bu tutar 500 günlük bir askerlik borçlanması ya da doğum borçlanması şeklinde olacaksa şu anda bu kişiler 71 bin 541 TL ödeme yaparken, yeni dönemde asgari ücrete yüzde 50 oranında zam geleceği varsayılırsa bu tutar 107 bin 312 TL’ye yükselecektir. Yaklaşık 26 bin TL’lik artış söz konusu olacaktır.
Aralık ayı içerisinde borçlanmaların tamamlanmasını tavsiye edebiliriz bu borçlanmayı yapmayı düşünenler yüzde 50 oranında daha az prim ödeyeceklerdir. 500 gün üzerinden hesaplama yaptığımızda 26 bin TL daha az ödeme yaparak borçlanmalarını tamamlayacaklardır.
‘BAŞVURU ZAMANI KRİTİK
Başvuru tarihi çok önemli. Başvuruyu aralık ayı içerisinde yaptığınızda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sizin bu şartlara haiz olup olmadığını araştıracak ve bu bir süre alacaktır. Siz borçlanma şartlarına uygunsunuz dediğinizde size primleri ödemek için 1 aylık süre tanınacaktır. Burada hemen bugün müracaatı yapar yapmaz ödeme zorunluluğu yok. Aralık ayı içerisinde bu borçlanmayı düşünenlerin müracaatlarını yapmalarını önemle tavsiye ediyoruz. Hemen ödemeyeceklerdir. Toplamda 45-60 gün arasında 2023 yılı fiyatlarından ödeme yapacaklardır.”
MALULEN EMEKLİLİK VE KISMİ EMEKLİLİKTE ŞARTLAR NELER?
Öncelikle malulen emeklilikte çalışma gücünün yüzde 60’ını kaybeden çalışanlar malulen emeklilik hakkına sahipler. Bunun için 1800 gün prim ödeme şartı bulunuyor. Çalışma gücünün yüzde 60’ını kaybedenler malulen emekli olabiliyorlar. Bu kişiler tekrar çalışma hayatına döndüklerinde emekli maaşları kesilmektedir.
BAĞLANAN MAAŞ MİKTARI DÜŞMESİN
Bunun haricinde kısmi emeklilik dediğimiz bir durum söz konusu. 15 yıl ve 3600 gün prim ödeme şartını tamamlamış olanlar için kadınlarda 58 yaş, erkekler için 60 yaş ile emekli olunabiliyor. Kısmi emeklilikte normal emeklilikten daha düşük tutarda bir maaş bağlanma durumu söz konusu oluyor. Ancak kısmi emeklilik de olsa, en düşük emekli maaşının altında maaş alınamıyor.
8 Eylül 1999 öncesi çalışma hayatına girmiş olanlar için kısmi emeklilik 10 yıl çalışma süresi ve 3600 gün ile mümkün oluyor. Buradaki yaş sınırı kadınlarda 50, erkeklerde 55 olarak gerçekleşmektedir.
KİMLER ERKEN EMEKLİ OLABİLİR?
Ağır işlerde çalışanlar, madenciler, gazeteciler, gemi adamları gibi mesleklerde çalışanlar. Sigorta sürelerine belli oranda gün eklenerek, işe girişleri geriye çekilerek emeklilik imkanına kavuşuyorlar. Burada eklenen prim süresinin yarısı kadar sürede yaş şartından düşülüyor. Az prim ödeyerek daha çok prim ödemiş gibi bir durum söz konusu. İşe giriş tarihlerinin daha erkene çekilmesi durumu söz konusu. Örneğin 4 yılda 1 yıl yıpranma payı hak eden bir çalışan 4 yıl prim ödediğinde 5 yıl prim ödemiş gibi hesaplanıyor.“
