Geçen yıl müsilaj nedeniyle zor bir sezon atlatan balıkçılar, yeni dönemin heyecanıyla mavi sulara açılırken vatandaşlar, bolluğun artmasını ve ucuz balık yemenin hesabını yapıyor. Peki bu yıl sofralarda en çok hangi balık yer alacak? Fiyatlar ortalama ne kadar olacak?

Balık stoklarının kendini yenileyebilmesi ve üreme faaliyetlerini gerçekleştirmesi için 15 Nisan ile 31 Ağustos tarihlerinde geçerli olan avcılık yasağı 1 Eylül’de sona erdi ve yeni Av Sezonu açıldı. İki haftalık süreçte balıkçılar, tezgâhların dolmasından ve çeşitliliğin artmasından mutlu olsa da uzmanlara göre bu yıl bir bolluktan bahsetmek pek mümkün değil.

‘HAVA SICAKLIĞINDAN DOLAYI YETERLİ BALIK YOK’

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum İstanbul Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifler Birliği Başkanı Erdoğan Kartal, “Yeni sezonda sadece çeşit biraz daha arttı ama tam anlamıyla bir bolluktan bahsetmek çok zor. Özellikle hava sıcaklığı nedeniyle şu an yeterli balık yok” ifadelerini kullandı.

İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi’nde Balıkçılık Teknolojisi ve Yönetimi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Saadet Karakulak da “İklim değişikliği etkisiyle su sıcaklığı artışı denizlerde akıntı sistemlerinde değişime yol açıyor. Balıkçılık sezonu 1 Eylül’de açılıyor ama iki hafta boyunca avcılık faaliyeti pek gerçekleşmiyor. Bunun nedeni, su sıcaklığının yüksek olması ve balık sürüsünün dağınık halde bulunması" dedi ve şu bilginin altını çizdi:

“Son 10 yıllık su ürünleri deniz avcılık miktarlarına baktığımızda, yaklaşık yüzde 30 azalma var. Bu azalma, sadece iklim değişikliği değil aşırı avcılık, deniz kirliliği, istilacı türler ve yasa dışı avcılık gibi birçok faktöre bağlı. Bu etkiler azaltılmadığı sürece balıkçılık durumumuzda iyileşmenin gerçekleşmesi çok zor.”

 ‘BU YIL PALAMUT YILI OLACAK, FİYATLAR 25-30 LİRANIN ALTINA DÜŞEBİLİR’

Akdeniz Havzası’nda en çok palamut avcılığı yapan ülkelerin başında Türkiye geliyor. Özellikle iklim değişikliği etkisiyle son iki yıldır palamut stoklarında büyük azalma olduğu vurgusu yapılıyordu. Fakat bu yıl palamutta bolluk yaşanıyor. İki haftalık süreçte de balıkçıların ağlarına en çok palamut takıldı. Peki bu yıl tezgâhın şampiyonu palamut mu olacak?

Bu soruma Erdoğan Kartal, “Kesinlikle bu yıl palamut yılı olacak. Çünkü beklediğimizden fazla görünüyorlar” cevabını verdi. Özellikle Karadeniz’de Ağustos ayının başından beri palamut olduğunu vurgulayan Kartal, “Palamuttan beklentimiz çok yüksek ve bunlar sadece çeyreği… Fiyatlar şimdilik 70-80 liraya kadar düşmüş görünüyor. Havalar biraz serinlesin 25-30 liraya hatta daha altına bile düşebilir. Özetle vatandaş bu yıl ağırlıklı olarak palamut yiyecek” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Saadet Karakulak da bu yıl palamutun üreme döneminin başarılı olduğunu ve sofralarda çok fazla yer alacağının altını çizse de genel anlamda sularımızdaki palamutun çok fazla olduğunu söylemenin zor olduğunu vurguladı ve rakamlarla şu bilgileri paylaştı:

 

“Son 20 yıllık av miktarına baktığımızda 2005 yılında 70 bin 797 ton olan palamut av miktarı, 2020 yılında 22 bin 743 tona düştü. Marmara Denizi’nde yoğun musilajın yaşandığı 2021 yılında palamut av miktarı 2 bin 595 ton oldu. Avcılık trendlerine baktığımızda palamut avcılığının geçen yıla oranla biraz daha fazla olacağını söyleyebiliriz. Fakat genel anlamda büyük bir düşüş de görülüyor.”

Palamutun bol olması fiyatları düşüreceği için fırsatçılık artabilir. Örneğin bazı şirketler fiyatlar düştüğünde balıkları alıyor, donduruyor ve buzhanelere atıyor. Daha sonra balığın azalmaya başladığı dönemlerde satışa sunuyor. Böylece şirketler, normal fiyatların çok üzerinde kazanç elde ediyor. Ne yazık ki bu bir alışkanlık oldu ve iyi bir durum değil. Bunun düzgün bir şekilde denetlenmesi gerekiyor.

‘HAMSİ VE İSTAVRİTE HASRET KALABİLİRİZ’

Bu yıl daha çok palamut tezgâhları süsleyecek olsa da hamsi ve istavrit şu ana kadar pek yüzleri güldürmedi. Özellikle hamsi, sonbahar aylarında su sıcaklığının azalmasıyla birlikte Türkiye sularına göç ediyordu. En verimli avcılık ise Türk sularında yapılıyordu. Fakat son yıllarda hamsi göçü Gürcistan’a doğru kaydı. Durum böyle olunca da ‘Bu yıl da aynı sorun devam edecek mi?’ sorusunun cevabı çok önemli…